Kim jest prosument w fotowoltaice?
Wzrost poziomu instalacji fotowoltaicznych w Polsce rozpowszechnij pojęcie Prosumenta. Sam termin Prosument powstał z połączenia dwóch słów – producent i konsument (oba pojęcia odnoszą się do energii elektrycznej). Termin ten odnosi się do osoby fizycznej lub firmy, ale również grupy podmiotów, którzy produkują prąd na własne potrzeby.
Kto może zostać prosumentem?
Zgodnie z Ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o Odnawialnych Źródłach Energii, prosument energii odnawialnej to odbiorca końcowy, który wytwarza energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własny użytek. Energia elektryczna pochodząca z mikroinstalacji w przypadku odbiorcy końcowego, który nie jest odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie może stanowić przeważającej działalności gospodarczej a moc instalacji nie przekracza 150kWp. Zgodnie z obowiązującymi przepisami mamy do czynienia z następującymi rodzajami prosumenta:
- Prosument indywidualny,
- Prosument zbiorowy,
- Prosument wirtualny.
Prosument indywidualny
Zgodnie z definicją prosumentem indywidualnym może być zarówno osoba fizyczna, jak przedsiębiorca. Kolejnym warunkiem w przypadku działalności gospodarczej, że produkcja energii z OZE nie może być przeważającą częścią działalności. Prosumentem indywidualnym jest wytwórca energii elektrycznej zarówno z fotowoltaiki, jak i energii wiatrowej.
Prosument zbiorowy
Termin „prosument zbiorowy” został wprowadzony w 2023 roku. Prosumentem zbiorowym jest spółdzielnia, lub wspólnota mieszkaniowa, która produkuje i używa energię elektryczną z np. z fotowoltaiki należące do danego budynku wielorodzinnego. Wspólnota lub spółdzielnia mieszkaniowa, która zainwestuje w instalację fotowoltaiczną na swoim dachu, może przekazywać wyprodukowany prąd pojedynczym mieszkańcom danej wspólnoty, którzy zawarli umowę prosumencką oraz wykorzystywać go na potrzeby tzw. części wspólnych. Taka sama sytuacja dotyczy instalacji fotowoltaicznych osadzonych na gruncie.
Na prosumenta zbiorowego składa się każda z osób wspólnoty. Posiada ona wtedy status prosumenta indywidualnego, a co za tym idzie na każdego lokatora objętego umową producencką przysługuje 150kWp. Aby to zobrazować wyobraźmy sobie budynek składający się z 6 mieszkań. Jeśli zbierze się 4 lokatorów (2 pozostałych nie przyłączają się do inwestycji, ale wyrażają zgodę na fotowoltaikę), mogą oni zbudować instalację o mocy 200 kW. Należy pamiętać o wymogu złożenia warunków przyłączeniowych, jeśli moc umowna jest mniejsza niż planowana fotowoltaika.
Prosument wirtualny
Prosument wirtualny został wprowadzony poprzez ustawę z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o OZE. Tak jak w przypadku pozostałych definicji mamy do czynienia z podmiotem wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z Odnawialnych Źródeł Energii na własne potrzeby. Różnica polega w miejscu instalacji fotowoltaiki i miejscu rozliczania energii elektrycznej. Będzie możliwe rozliczenie wyprodukowanej energii w innymi miejscu niż to, w którym energię zużyliśmy.
Zgodnie z przepisami Prosument Wirtualny zacznie obowiązywać od 2 lipca 2024 roku. Od tej daty instalacja fotowoltaiczna będzie mogła powstać w dowolnej lokalizacji należącej do inwestora.
Beneficjentami Prosumenta Wirtualnego będą przede wszystkim firmy, wspólnoty mieszkaniowe, właściciele „bliźniaków”, które nie posiadają wystarczająco dużo miejsca na panele fotowoltaiczne.